Kỹ năng khai thác và sử dụng phương tiện dạy học

>> Nội dung và chương học tập kỹ năng sử dụng TBDH 2017

Phương tiện dạy học là gì? 

Phương tiện dạy học là những dụng cụ, máy móc, thiết bị công nghệ được sử dụng, khai thác phục vụ cho hoạt động dạy và học, giúp cho quá trình dạy và học đạt chất lượng, hiệu quả hơn.

Hiểu theo cách khác, phương tiện dạy học là những đối tượng vật chất hoặc phi vật chất được giáo viên khai thác, sử dụng như là công cụ để tổ chức, điều khiển hoạt động nhận thức cho học sinh nhằm đạt mục tiêu dạy học.

Phương tiện dạy học là toàn bộ các phương tiện có chứa đựng thông tin, phương tiện truyền tin và phương tiện tương tác trong sự hỗ trợ và điều khiển quá trình dạy học.

Trong quá trình dạy học, các phương tiện dạy học là công cụ hỗ trợ cho hoạt động dạy của giáo viên và là công cụ giúp cho học sinh tiếp thu, khám phá kiến thức theo con đường ngắn nhất. Khai thác và sử dụng tối ưu được các phương tiện dạy học thích hợp sẽ giúp cho giáo viên phát huy năng lực sáng tạo trong dạy học, hấp dẫn hơn trong hoạt động nhận thức của học sinh, kích thích hứng thú và nhu cầu học tập của họ.

Nhờ phương tiện dạy học giáo viên tổ chức học sinh tiến hành những tương tác đa dạng, phong phú để tích cực xây dựng bài học, chiếm lĩnh kiến thức, hình thành kỹ năng.

Một số chức năng cơ bản của  phương tiện dạy học

Trong quá trình dạy học các chức năng của các phương tiện dạy học phải thể hiện được sự minh họạ, biểu diễn, sự tác động để đạt được mục đích dạy và học. Các phương tiện dạy học có một số chức năng sau:

- Truyền thụ tri thức, giúp học sinh dễ hiểu bài, hiểu bài sâu sắc hơn

- Hình thành kĩ năng, nhờ phương tiện dạy học tạo điều kiện thuận lợi nhất cho sự nghiên cứu dạng bề ngoài của đối tượng và các tính chất có thể tri giác trực tiếp của chúng, giúp cụ thể hóa những sự việc, vấn đề quá trừu tượng, đơn giản hóa những máy móc và thiết bị quá phức tạp.

- Phát triển năng lực nhận thức, đặc biệt là khả năng quan sát, tư duy (phân tích, tổng hợp, so sánh, ghi nhận và đánh giá kết quả,...), giúp học sinh phát triển nhãn quan thẩm mỹ, tư duy thiết kế.

- Phát triển hứng thú học tập, làm sinh động nội dung học tập, nâng cao hứng thú học tập, nâng cao lòng tin của học sinh vào khoa học.

- Định hướng và tổ chức lớp học, phương tiện dạy học giúp giáo viên tiết kiệm được thời gian trên lớp trong mỗi tiết học. Giúp giáo viên điều khiển được hoạt động nhận thức của học sinh, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh được thuận lợi và có hiệu suất cao.

Những kỹ năng khai thác và sử dụng phương tiện dạy học

Tùy thuộc vào loại hình phương tiện dạy học cụ thể mà cần có kỹ năng khai thác, sử dụng cho hiệu quả. Các phương tiện dạy học phổ biến bao gồm:

1. Máy chiếu các loại (đặc biệt là máy chiếu đa phương tiện - Projecter)

2. Âm li, loa, micro

3. Ti vi, màn hình

4. Máy vi tính

5. Bảng tương tác

6. Đầu DVD, Bluray, HD

Các phương tiện cơ bản thông dụng trên đây muốn có kỹ năng khai thác, sử dụng hiệu quả, trước hết cần có hiểu biết cơ bản về từng loại thiết bị, tiếp đó hiểu và thực hiện được các kết nối giữa các thành phần thiết bị dùng để sử dụng, biết rõ ưu nhược điểm và phạm vi cho phép sử dụng thiết bị. Trên có sở đó tiến hành thực hành, trải nghiệm để từng bước hình thành kỹ năng sử dụng tạo tiền đề cho phát triển năng lực khai thác sử dụng phương tiện dạy học của bản thân.

Dưới đây cung cấp cho các bạn nguồn tài nguyên hỗ trợ việc nghiên cứu, tìm hiểu về các loại phương tiện dạy học.

KẾ HOẠCH HỌC TẬP NHƯ SAU

1. Buổi 1: Những vấn đề cơ bản về kĩ năng sử dụng thiết bị dạy học
2. Buổi 2: Máy vi tính, đầu DVD, Đầu HD, máy ảnh máy quay phim kĩ thuật số,...
3. Buổi 3: Tăng âm, loa, mic, màn hình tivi
4. Buổi 4: Máy chiếu đa phương tiện, máy chiếu vật thể, bảng tương tác
5. Buổi 5: Thi kết thúc môn học (vấn đáp - thực hành)

TÀI NGUYÊN BỒI DƯỠNG KỸ NĂNG SỬ DỤNG PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC